Beppie helpt mensen die vastzitten en met woorden even niet meer verder komen. Het kan dan helpen de situatie in beeld te brengen met allerlei materialen. Dit biedt inzicht in ingewikkelde sociale patronen en maakt ze op een tastbare manier bespreekbaar. Zo krijg je zowel letterlijk als figuurlijk grip op je leven en weer ruimte voor verandering.
Beppie's werkwijze
'Een gezin op tafel'
In het eerste gesprek ga ik samen met jou je hulpvraag duidelijk formuleren zodat we elkaar goed begrijpen. Vervolgens kijken we naar wat je wensen zijn, wat je wilt veranderen en stellen we het doel vast. Uit mijn koffer met materiaal vraag ik je een figuurtje te zoeken dat jou representeert. Die geef je een plek op tafel. Ook voor de mensen die met de hulpvraag te maken hebben, kies je figuurtjes die je rond die van jouw op tafel plaatst. De afstanden en de plaats op tafel zeggen iets over de onderlinge verhoudingen. De feiten worden vanuit jouw beleving in een positie gezet zodat het voor jou klopt. Ik luister naar wat je vertelt, stel soms vragen, herhaal soms wat je zegt en door jouw aanvullingen wordt het beeld dan als vanzelf compleet.
We zoeken uit met wie jij je verbonden voelt, wat ieders plek is en hoe het zit met de balans van geven en ontvangen. Zo ontstaat er stap voor stap een opstelling op tafel die je een overzicht geeft van wat er in je leven speelt. We onderzoeken je (gedachten)patronen en komen zo je kwaliteiten en belemmeringen tegen. Nu alles helder op tafel staat, kijken we naar jouw mogelijkheden om andere keuzes te maken. Daarbij is er zowel verbaal als non-verbaal aandacht voor wat er bij je teweeg gebracht wordt en wordt er zo altijd rekening gehouden met de grenzen die iemand aangeeft. Ook kunnen we kijken wat voor effect dat heeft op de andere "personen" op tafel.
Als ik met meerdere mensen tegelijk werk (bijvoorbeeld een gezin) dan maken we voor ieder lid een aparte opstelling. Dit laat heel goed zien hoe verschillend de betrokkenen tegen een zelfde situatie aan kunnen kijken. We zoeken naar een gezamenlijke wens waarin iedereen de ruimte heeft om zijn bijdrage te leveren aan een nieuwe manier van omgaan met elkaar.
Na 30 jaar jeugdhulpverlening put ik uit een schat aan theoretische kennis en praktische ervaring. Als intensief ambulant gezinsbegeleider (20 jaar) heb ik geleerd patronen en problemen stap voor stap te analyseren. Daarbij heb ik me veel verschillende methodieken eigen gemaakt. Waar toepasbaar zal ik die blijven inzetten als aanvulling op de hierboven beschreven methode. Voor een compleet overzicht van mijn werkervaring kun je hier klikken om mijn CV te bekijken.
Voorbeeldsituaties
Situatie: Vader, moeder en drie jongens in de leeftijd van 7, 5 en 3 jaar. De kinderen maken onderling veel ruzie.
De hulpvraag van de ouders was: Meer rust in het gezin en minder ruzie tussen de kinderen onderling.
Het proces: We gaan kijken met de duplo-poppetjes hoe het zit in jullie gezin. In de opstelling werd zichtbaar dat de ouders ver van elkaar stonden als opvoeders. Vervolgens is met beide ouders is gekeken naar hun positie en hoe die ontstaan was. Door de situatie neer te zetten kregen beide ouders meer begrip voor elkaars positie. In de loop van het vervolgtraject bleek dat ouders steeds weer terug vielen in hun oude patronen. Om meer zicht te krijgen op het geheel is gekozen om een opstelling met representanten te doen. Daarin werd duidelijk dat de positie van de ouders ten opzichte van elkaar niet veranderd was. Door de beweging van de representanten te volgen kon zichtbaar worden wat het effect was van een andere positie van de ouders. Ook het effect van deze nieuwe positie op de kinderen werd zichtbaar. Met dit beeld in het geheugen lukte het de ouders om meer samen te werken. Hiermee ontstond ruimte voor aandacht voor de kinderen en konden ze als opvoeders meer tegemoet komen aan de behoeften van de kinderen waardoor die onderling minder ruzie hoefden te maken.
Situatie: Gescheiden echtpaar met een zoon van 10 jaar.
De hulpvraag was: Wij ouders willen allebei voor ons kind zorgen, maar hoe krijgen we dat voor elkaar.
Het proces: Eerst met beide ouders apart, ieders verhaal in beeld te brengen. Daarbij kwam bij beide aan de orde "hoe zijn jullie begonnen en wat is er gebeurd." Gaande het verhaal werd bij beide duidelijk hoe zij het contact met elkaar waren kwijtgeraakt. Beide hadden echter ook de wens om een goede ouder te blijven voor hun kind. We hebben toen de volwassenen in hun twee posities neergezet: als ex partner en als ouder. Hierdoor ontstond zicht op het verschil tussen deze twee rollen en wat die betekenen binnen de opvoedingssituatie. Vervolgens hebben de ouders naar elkaars verhaal geluisterd en kon er bij beide meer begrip ontstaan voor de situatie waarin ze terecht gekomen waren. Ook werd de positie van hun kind duidelijk en kregen ze oog voor hun gezamenlijk belang als opvoeders. Hierna hebben ze samen het verhaal van hun relatie aan hun zoon verteld en benadrukt dat ze samen als ouders voor hem wilden blijven zorgen. Voor het kind hield dit in dat hij van allebei zijn ouders mocht blijven houden en dat hij niet hoefde kiezen.
Situatie: Vader, moeder, zoon van 5 jaar, dochter van 3 jaar. Zowel de huisarts als de GGD maakten zich zorgen over de ontwikkeling van de kinderen.
De hulpvraag van de ouders was: Help ons om ons leven zodanig op orde te krijgen dat we de kinderen weer centraal kunnen stellen.
Het proces: Bij aanvang vertelden de ouders dat zij ieder bezig waren met hun eigen taken en eigen zorgen. Er was weinig overleg tussen de ouders en weinig oog voor waar de ander mee bezig was. Ten opzichte van elkaar en van de kinderen was geen duidelijkheid en weinig structuur in het gezin. We hebben een opstelling op tafel gemaakt en daarbij ook gekeken hoe de ouders zelf als kind waren opgegroeid, welke waarden en normen zij hadden meegekregen. Daarbij werd zichtbaar dat beide ouders in het gezin waarin ze zijn opgegroeid erg op zichzelf aangewezen waren en er weinig aandacht voor hun behoeften was . Zij hadden geleerd om op een soort eiland hun leven te leven zonder samenwerking of overleg. Beide ouders gaven aan hier niet gelukkig van te worden en het graag anders te willen voor hun kinderen. Met behulp van video-opnamen zijn we gaan kijken hoe het contact met elkaar verliep in het dagelijks leven. Wat draagt bij aan een goed contact en hoe kun je dat als ouder vaker inzetten. Dit heeft de ouders op weg geholpen om meer stil te staan bij de initiatieven van de kinderen en daar ook bij aan te sluiten en van te genieten. Voor de moeder bleef het wel ingewikkeld om haar behoefte en gevoelens te herkennen en te erkennen. Ik heb toen een combinatie gemaakt van de GROKK methode (waarin behoeften en emoties nader onderzocht en aan elkaar gekoppeld worden) en om ook zichtbaar te maken of het ging om behoeften en emoties in het hier en nu of vanuit de kindertijd. Doordat zij zichzelf beter leerde kennen kon zij haar behoeften naar haar man en kinderen ook meer uitspreken. Daarmee leerde zij ook beter haar grenzen aangeven en niet alle frustratie in te slikken. Vader leerde stap voor stap meer taal te gebruiken en in overleg te gaan. Beide ouders genoten van het effect van hun overleg op de kinderen. Voor de kinderen werd het dagelijks leven niet meer van moment tot moment bepaald maar doordat de ouders overlegden veel meer eenduidig en vooraf geregeld. Deze structuur gaf veel duidelijkheid en grenzen waarbinnen de kinderen zich op hun eigen wijze konden ontwikkelen.
Situatie: Vader en moeder gescheiden, zij hebben twee dochters van 13 en 15 jaar. Moeder leeft met een nieuwe partner en daar wonen de kinderen het grootste deel van de week. Bij vader zijn ze twee keer per week met het avondeten en om het weekend logeren ze bij hem.
De hulpvraag: De meisjes maken vooral bij moeder veel ruzie met elkaar, ze delen een kamer en zitten dicht op elkaar en dat gaat vaak mis. Ook was bij aanvang al duidelijk dat beide ouders verschillende ideeën hadden over de opvoeding en dat zij daardoor regelmatig met elkaar in conflict raakten.
Het proces: Laten we met ieder gezinslid een eigen opstelling maken om meer zicht te krijgen op ieders beleving. We hebben een beeld gemaakt van de huidige situatie en de wenselijke situatie. Vanuit de wenselijke situatie waarin de behoefte aan erkenning van alle gezinsleden het voornaamste thema was, zijn we aan het werk gegaan om aan die behoefte vorm te geven. In de praktijk van alledag was dat voor zowel de ouders, de mede-opvoeder en voor de dochters nog flink oefenen. Het beeld hielp de meisjes om emoties waar ze nog geen woorden voor konden vinden zichtbaar en beter hanteerbaar te maken en daarmee ontstaat ruimte om een nieuwe manier van omgaan met elkaar te oefenen.
De vragen kunnen ook op persoonlijk gebied liggen
- wie ben ik eigenlijk?
- wat zijn mijn sterke en minder sterke kanten?
- hoe maak ik meer gebruik van mijn kwaliteiten?
Dan wordt een beeld gemaakt waarin haalbare stapjes gewerkt kan worden naar het doel. Hierbij worden mogelijk overlevingsmechanismen uit het verleden duidelijk. Deze kunnen in het heden belemmerend werken. Door ze zichtbaar te maken kan ruimte ontstaan voor nieuwe gedragspatronen. In sommige gevallen zal ik doorverwijzen.